هیچ جایگزین عمده‌ای در سطح جهانی برای کنجالۀ ذرت و سویا وجود ندارد، اما همین‌که از تولیدکنندگان بزرگ ذرت مثلِ ایالات متحده، برزیل و آرژانتین فاصله می‌گیریم، استفاده از محصولات جانبی یا مواد خوراکی جایگزین محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند. در این شرایط، متخصصان تغذیه دام و طیور با چالش سختی مواجه می‌شوند، چون باید در عین حفظ عملکرد و سلامتِ حیوان، هزینه خوراک را نیز به لحاظ اقتصادی کنترل کنند. با توجه به این موضوع، اکنون بیش از هر زمان دیگری باید به مسئله قابلیتِ هضم خوراک پرداخته شود.

مروری بر اصول

قابلیت هضم به میزان جذب مواد مغذی خوراک هنگامی که از دستگاه گوارش حیوان عبور می‌کند گفته می‌شود. قابلیت هضم بهتر مواد مغذی، یا به‌ زبان سادهْ‌ هضمِ بهتر، منجر به کارایی بهتر خوراک می‌شود. استفاده از آنزیم‌ها به‌منظور افزایش قابلیت هضم مواد مغذی، موضوع جدیدی در تغذیه دام و طیور نیست و کاربرد گسترده‌ای دارد. 
امروزه افزودنی گیاهی خوراکی متنوعی در دسترس هستند. برخی از این محصولات به شکلی تخصصی برای گونه‌های حیوانی مختلف و مراحل تولید خاص بهینه‌سازی شده‌اند. این محصولات شامل گیاهان باکیفیت، ادویه‌ها و روغن‌های ضروری هستند که با فرمولاسیون‌ استاندارد شده‌ در کنار هم قابلیت هضم را افزایش و التهابات روده را کاهش داده و همچنین منجر به تثبیت سلامت روده می‌شوند.

افزایش قابلیت هضم در تغذیه طیور

در خصوص طیور، به‌ویژه مرغ‌های تخم‌گذار، ترکیب جیره می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر محتوای مواد مغذی تخم‌مرغ، به‌ویژه ویتامین‌های محلول در چربی، داشته باشد. با بررسی محتوی ویتامینی تخم‌مرغ‌ها، می‌توانیم میزان جذب این مواد توسط حیوان را مشخص کنیم. این بررسی ها نشان می‌دهد که محتوای ویتامین‌های  A، E و کاروتنوئیدها (از جمله پیش‌سازِ ویتامینA ) در زرده تخم‌مرغِ مرغ‌های تخم‌گذار، به خاطر استفاده از افزودنی‌های گیاهی چگونه بهبود یافته است. این بهبود همراه با افزایش معنادار قابلیت هضم پروتئین، لیزین، متیونین و چربی؛ افزایش وزن تخم‌مرغ، بهبود نرخ تولید تخم‌مرغ، ضریب تبدیل خوراک و جرم تخم‌مرغ در مقایسه با گروه کنترل بوده است.

قابلیت هضم‌ خوراک طیور: کلید عملکرد خوب

جیره‌های کم‌پروتئین می‌توانند دقیقاً مثل جیره‌های پرپروتئین به رشد جوجه‌های گوشتی کمک کنند، مشروط بر اینکه از مواد خوراکی با قابلیت هضم بالا استفاده شود. به‌موازات افزایش قیمت مواد خوراکی، استفاده از محصولات جانبی سوخت‌های زیستی، مانند غلات تقطیری شده (DDGS) و دیگر مواد با قابلیت هضم کم مانندِ کنجالۀ کانولا، گوشت و استخوان و لوبین، نیز افزایش می‌یابد. فایدۀ افزودنی‌های گیاهی در فرایند هضم، از طریق افزایش میزان مواد مغذی دردسترس حیوان، اثبات شده است.
در نهایت، هرچه مواد مغذی بیشتر توسط حیوان جذب شوند، کمتر به‌صورت هضم‌نشده دفع می‌شوند و این به معنای استفاده کمترِ باکتری‌های بیماری‌زای روده از آن‌ها و کاهش تولید متابولیت‌های سمی است. داده‌ها نشان می‌دهد که به لطف افزودنی‌های گیاهی، پروتئین به شکل بهتری به مصرف حیوانات می‌رسد و در نتیجه نیتروژن مدفوع کاهش پیدا کرده و میزان آمونیاک موجود در سالن‌های پرورشی از سطح خطرناک دور شده است.

منبع

این مطلب برگرفته از مقالۀ «Improving feed efficiency with phytogenic feed additives» از وبگاه «feedstrategy» است.