تأمین آسایش دام و طیور در برابر استرسِ گرمایی
۱۴ فروردین ۱۴۰۳
پیشگیری و مدیریت استرس گرمایی یکی از عواملِ مهم در تأمین آسایش دام و طیور بوده و کلیدِ سلامت حیوانات است. چندین راهکار وجود دارد که مدیران یک مزرعه می‌توانند برای کاهش استرس گرمایی حیوانات خود انجام دهند، مهمترینِ این راهکارها در حوزه‌های مدیریتی، تغذیه ای و بیلوژیکی تقسیم بندی می شوند.
دکتر سهیل وارسته، مدیر تولید راه‌حل‌های تغذیه‌ای جهانی در شرکت تورنتو نوتریشن، در طول اجلاسی تحت عنوانِ استرس گرمایی: چگونه از حیوانات خود با افزودنی‌های خوراک حمایت کنید، بیان کرده است: «استرس گرمایی به شکل ویژه‌ای بر حیوانات مزرعه‌‌ای تأثیر می‌گذارد، چون این حیوانات قادر به غلبه بر گرمای اضافی تولید و تجمیع شده بر خود نیستند.»
او تأکید می‌کند که «عاقلانه این است که استرس گرمایی را به‌عنوان یک نشانگان یا سندرم در نظر بگیریم، نه به‌عنوان یک بیماری که فقط یک یا دو ویژگی دارد.»
چرا و چگونه گرما استرس‌زا است؟
بنا بر عقیده دکتر وارسته استرس گرمایی از سطح مولکولی شروع می‌شود و با تولید رادیکال‌های آزاد به سلول‌ها و اندامک‌ها آسیب می‌رساند، همچنین شاهدِ آسیب به حائل روده‌ای و نفوذ پاتوژن‌ها و باکتری‌ها، عدم تعادل میکروبیوتا و چالش‌های ایمنی و عدم تعادل الکترولیت‌ها خواهیم بود.
عوامل خارجی، از جمله واکسیناسیون، حمل‌ونقل، رشدِ سریع، تغییر آب‌وهوا و تغییراتِ رژیم غذایی، همگی باعث ایجاد استرس اکسیداتیو می‌شوند.
وارسته در ادامه گفت «اگر این استرس اکسداتیو را به استرس گرمایی که محرک ناگهانی تولید رادیکال‌های آزاد است اضافه کنید، تحمل حیوانات برای مقابله با آن واقعاً محدود می‌شود.» ایشان معتقد است توضیحات زیادی وجود دارد که علتِ حساسیت دام و طیور به گرما را بیان می کند که برخی از این آن‌ها به شرح زیر اند:
-
داشتن غدد عرقی ناکارآمد
-
فعالیت متابولیکی بالا (که منجر به تولید گرمای داخلی شدیدتری می‌شود.)
-
زندگی در جمعیت‌هایی با تراکم بالا
نتایج استرس گرمایی
در شرایط استرس گرمایی چنین وضعیت‌هایی برای حیوان شما قابل‌انتظار است:
-
نفس‌نفس زدن
-
کاهش مصرف خوراک
-
کاهش میانگین وزن‌گیری روزانه
-
بالا رفتنِ ضریب تبدیل خوراك
-
کاهش تولید تخم‌مرغ
-
کاهش کیفیت پوسته تخم‌مرغ
-
کاهش تولید شیر
پیشگیری و مدیریت استرس گرمایی
موارد بالا به خوبی توضیح می‌دهند که پیشگیری از استرس گرمایی چقدر کلیدی است. به عقیده آقای وارسته با راه‌کارهای زیر می‌توان از استرس گرمایی جلوگیری کرد:
-
کاهش تولید گرما
-
هرچه بیشتر حذف کردن حرارت تولیدشده
-
افزایش سطح مواد مغذیِ رژیم غذایی دام و طیور
-
کاهش غلظت هورمون استرس
-
حفظ عملکرد سلولی
-
کاهش واکنش‌های اکسیداسیون
به نظر دکتر وارسته تقریباً چهل درصد استرس گرمایی حیوانات را می‌توان با مدیریت خوب مزرعه از بین برد:
-
افزایش جابجایی هوا از طریق بهبود تهویه
-
کاهش تراکم دام‌ها
-
کاهش دمای آب آشامیدنی
-
تغذیه دام و طیور در دمای پایین
استراتژی‌های تغذیه‌ای هم می‌تواند استرس گرمایی را کاهش دهند. این مهم از طریقِ بهبود تعادل آنتی‌اکسیدانی، حفظ یکپارچگی روده، حفظ تعادلِ اسمولیت‌ها و الکترولیت‌ها و افزایش مصرف آب صورت می‌گیرد.
نظرات کاربران